ذخایر معدنی کشور به ۷۰ میلیارد تن رسید

 باشگاه خبرنگاران جوان؛  سمیعی نژاد مدیرعامل ایمیدرو امروز در «کنفرانس ۲۰۲۵ معدنکاری چین» سخنرانی می کرد، به ذکر جزییات توسعه همکاری های دو طرف در این حوزه پرداخت.

وی در این باره گفت: حضور ما در این نشست، نشانه‌ای از عزم جمهوری اسلامی ایران برای توسعه همکاری‌های پایدار و متوازن با شرکای راهبردی از جمله جمهوری خلق چین در بخش معدن و صنایع معدنی است.

معاون وزیر صمت اظهار داشت: ایران سرزمینی است که بخش قابل توجهی از تاریخ تمدن، صنعت و فناوری بشر در بستر آن شکل گرفته است. در این سرزمین، زمین نه‌تنها خاستگاه تمدن، بلکه منبعی غنی از ذخایر و فرصت‌های معدنی در مقیاس جهانی است.

به گفته وی، براساس آخرین مطالعات زمین‌شناسی، ایران بیش از ۶۳ میلیارد تن ذخایر قطعی معدنی دارد و از نظر تنوع مواد معدنی، در میان کشورهای برجسته معدنی جهان قرار گرفته است.

رئیس هیات عامل ایمیدرو درباره ویژگی های معادن ایران گفت: جایگاه ایران و پتانسیل های معدنی

در جهان ۴۸ محیط مستعد کانه‌زایی شناسایی شده و ایران به‌تنهایی ۳۵ محیط از این مجموعه را در اختیار دارد. از میان ۱۱۴ تیپ معدنی شناخته‌شده جهانی، ۸۹ تیپ در ایران وجود دارد و از ۱۱۲ نوع ماده معدنی در جهان، ۷۵ نوع در ایران شناسایی و بهره‌برداری می‌شود.

وی افزود: این تنوع و غنا، ایران را به یکی از معدود کشورهای جهان تبدیل کرده است که تقریباً در تمامی گروه‌های فلزی، غیرفلزی، انرژی‌زا و مصالح ساختمانی دارای ظرفیت بالفعل و بالقوه است.

معاون وزیر صمت ادامه‌داد: مجموع ذخایر قطعی معادن کشور حدود ۷۰ میلیارد تن برآورد می‌شود و سالانه نزدیک به ۶۰۰ میلیون تن مواد معدنی استخراج می‌شود.

سمیعی نژاد در ادامه گفت: در میان ذخایر فلزی،سنگ‌آهن با ذخیره بیش از ۳ میلیارد تن، رتبه نهم جهان را برای ایران رقم زده است.

به گفته وی، مس با ذخیره حدود ۷ میلیارد تن کانسنگ یا بیش از 66 میلیون تن مس محتوی، ایران را در رتبه ششم جهان قرار داده است.

معاون وزیر صمت همچنبن گفت: روی و سرب با مجموع ذخایر ۲۸ میلیون تن در رتبه ششم جهانی قرار دارند.

وی ادامه داد: کرومیت ایران نیز با بیش از ۱۱ میلیون تن ذخیره قطعی در میان ۱۰ کشور نخست دنیا است.

سمیعی نژاد درباره ذخایر طلا ایران اظهار داشت: در حوزه طلا، ذخایر شناسایی‌شده ایران حدود ۳۰۰ میلیون تن کانسنگ است و از منظر پراکندگی ژئوشیمیایی، کشور در زمره‌ی مناطق دارای پتانسیل بالا برای اکتشافات جدید به شمار می‌آید.

وی تاکید کرد: در مجموع، بیش از یک‌سوم مساحت کشور دارای پتانسیل معدنی قابل توجه است.

سمیعی نژاد با اشاره به رشد صنایع معدنی در ایران گفت؛ روند توسعه صنایع معدنی در ایران طی ۱۵سال گذشته رو به رشد بوده به طوری که در سال ۱۴۰۳، تولید محصولات معدنی و صنایع معدنی ایران نشان از پایداری و تنوع تولید در زنجیره ارزش دارد.

وی تولید فولاد فعلی خام کشورمان را بیش از ۳۰ میلیون تن اعلام کرد و افزود؛ تولید محصولات فولادی به حدود ۲۱.۷ میلیون تن می رسد.

سمیعی نژاد تولید کاتد مس را نزدیک به ۳۰۰ هزار تن و شمش آلومینیوم را بیش از ۶۰۰ هزار تن اعلام کرد.

وی ادامه داد: تولید آلومینا در ایران به بیش از ۲۳۰ هزار تن و سیمان به بیش از ۷۱ میلیون تن می رسد.

رئیس هیات عامل ایمیدرو درباره افزایش ظرفیت تولید زنجیره معدن در ۱۳ سال گذشته، اظهار داشت: کنسانتره و گندله آهن 3.5 برابر، آهن اسفنجی و فولاد ۳ برابر، کنسانتره مس و کاتد مس و شمش آلومینیوم حدود 2 برابر شده که این آمار بیانگر حضور فعال ایران در تأمین مواد اولیه و واسطه‌ای برای زنجیره‌های صنعتی منطقه است.

توانایی حوزه مهندسی

معاون وزیر صمت تاکید کرد: در حوزه مهندسی و ساخت کارخانه ها نیز تجربه های موفقی داریم به گونه ای که تحقق ظرفیت ۵۲ میلیون تنی فولاد در کشور که عمدتا به روش کوره قوس است طی سال های گذشته توسط مهندسان ایرانی اجرا و ساخته شده اند.

وی افزود: دانش فنی ایجاد شده در حوزه آهن اسفنجی ، پرد(PERED) Persian Reduction Extended Direct reduction دانش به روز و ایرانی است که با توجه به راهبرد صنعت فولاد دنیا در جهت کاهش کربن می تواند در توسعه سرمایه گذاری در این زنجیره موثر باشد و ایران می تواند خدمات مناسب فنی و مهندسی در این خصوص ارائه دهد.

رییس هیات عامل ایمیدرو‌ به جایگاه برنامه هفتم اشاره کرد و گفت: دولت جمهوری اسلامی

ایران در چارچوب قانون برنامه هفتم توسعه، بخش معدن را به عنوان یکی از پیشران‌های اصلی رشد اقتصادی و اشتغال پایدار معرفی کرده است و هدفگذاری طی این برنامه تحقق رشد ۱۳ درصدی در این بخش است که دستیابی به این مهم نیاز به سرمایه گذاری ۴۰ میلیارد دلاری دارد.

به گفته وی, در این چارچوب، سیاست وزارت صنعت، معدن و تجارت بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی با مشارکت بخش خصوصی داخلی از مرحله اکتشاف تا بهره‌برداری متمرکز است.

طراحی بسته های سرمایه گذاری از سوی ایمیدرو‌

سمیعی نژاد جایگاه ایمیدرو را مورد تاکید قرار داد و اظهار داشت: هم‌اکنون ایمیدرو، به‌عنوان بازوی توسعه‌ای دولت در این بخش، در حال طراحی و ارائه بسته‌های جامع سرمایه‌گذاری است که شامل پروژه‌های اکتشاف، توسعه زیرساخت، احداث کارخانه‌های فرآوری و تولید محصولات با ارزش افزوده بالا می‌شود و اکنون این بسته‌ها آماده ارائه به سرمایه‌گذاران خارجی، از جمله شرکت‌های چینی، هستند.

حمایت از سرمایه گذاران خارجی

سمیعی نژاد تاکید کرد: همچنین بر اساس قوانین جاری، سرمایه‌گذاران خارجی در ایران از حمایت‌های کامل حقوقی، معافیت‌های مالیاتی بلندمدت، امکان انتقال سود و اصل سرمایه، و برخورداری از تضمین‌های دولتی در چارچوب قانون حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی (FIPPA) بهره‌مند خواهند بود.

وی تصریح کرد: ایران امروز با تکیه بر ذخایر غنی، نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های انرژی رقابتی و حمایت‌های قانونی دولت، آماده ورود به مرحله‌ای نو از همکاری‌های بین‌المللی در بخش معدن و صنایع معدنی است مرحله‌ای که بر مبنای توسعه پایدار، انتقال فناوری و تأمین متقابل منافع اقتصادی استوار است.

پتانسیل همکاری در مسیر جاده ابریشم

معاون وزیر صمت همچنین گفت: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین دو کشور کهن با پیشینه‌ای مشترک در مسیر جاده ابریشم هستند؛ مسیری که امروز در قالب «ابتکار کمربند و راه» جلوه‌ای نو یافته و می‌تواند به ستون فقرات همکاری‌های نوین در عرصه معدن و صنایع معدنی تبدیل شود.

به گفته وی، در چشم‌انداز مشترک ما، همکاری در بخش معدن تنها یک فعالیت تجاری نیست، بلکه مسیر استراتژیکی برای خلق ارزش، انتقال فناوری و تأمین پایدار مواد اولیه صنعتی در مقیاس منطقه‌ای و جهانی است.

همکاری در تأمین و ساخت تجهیزات معدنی

سمیعی نژاد در ادامه اظهار داشت؛ یکی از اولویت‌های اصلی ایران، نوسازی ماشین‌آلات معدنی و ارتقای بهره‌وری تجهیزات استخراج و فرآوری است.

در این حوزه، شرکت‌های چینی با توانمندی بالا در تولید ماشین‌آلات سنگین معدنی، سیستم‌های حفاری، حمل‌ونقل و تجهیزات کنترلی، می‌توانند شریک راهبردی ایران باشند.

رییس هیات عامل ایمیدرو افزود: دولت ایران از پروژه‌هایی که در قالب تولید مشترک، انتقال فناوری یا مونتاژ داخلی تجهیزات معدنی طراحی شوند، به‌صورت ویژه حمایت می‌کند.

این همکاری‌ها علاوه بر کاهش هزینه واردات، به انتقال دانش فنی، اشتغال‌زایی و ایجاد ظرفیت ساخت داخل در ایران منجر خواهد شد.

فروش و مبادله محصولات معدنی و فلزی

سمیعی نژاد همچنین گفت: ایران با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۳۰ میلیون تن فولاد، ۳۰۰ هزار تن کاتد مس، ۷۰۰هزار تن آلومینیوم و ۷۰ میلیون تن سیمان یکی از تولید کنندگان بزرگ مواد معدنی و فلزی در منطقه است.

تنوع فرصت همکاری با چین

وی افزود: با توجه به رشد تقاضای چین برای مواد اولیه صنعتی و سیاست ایران در تنوع‌بخشی به بازارهای صادراتی، فرصت‌های فراوانی برای همکاری در زمینه فروش مستقیم، تهاتر کالایی و ایجاد شبکه‌های لجستیکی مشترک وجود دارد.

سمیعی نژاد تاکید کرد: ایران آماده است با بهره‌گیری از بنادر جنوبی خود — به‌ویژه بندرعباس و چابهار — مسیرهای صادراتی پایدار و کم‌هزینه برای تأمین مواد معدنی و فلزی مورد نیاز چین فراهم کند.

همکاری در حوزه عناصر نادر خاکی (Rare Earth Elements)

معاون وزیر صمت به پتانسیل ایران درباره ذخایر عناصر کمیاب معدنی اظهار داشت: در سال‌های اخیر، مطالعات زمین‌شناسی در ایران به شناسایی ذخایر قابل توجهی از عناصر نادر خاکی در استان‌های کرمان، یزد و خراسان جنوبی منجر شده است.

این عناصر در صنایع پیشرفته مانند الکترونیک، خودروهای برقی، تجهیزات انرژی‌های نو و صنایع دفاعی نقش حیاتی دارند.

به گفته سمیعی نژاد، در این راستا، جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد تشکیل برنامه مشترک تحقیق، اکتشاف و فرآوری عناصر نادر خاکی ایران–چین را ارائه می‌دهد.

وی ادامه داد: این برنامه می‌تواند شامل ایجاد آزمایشگاه‌های تحقیقاتی مشترک، تبادل متخصصان و انتقال فناوری فرآوری مواد پیشرفته باشد.

انتقال فناوری و توسعه پروژه‌های نوآورانه

رییس هیات عامل ایمیدرو تاکید کرد: سیاست دولت ایران حرکت از صادرات مواد خام به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر است.

دعوت برای سرمایه گذاری مشترک

وی گفت: بر این اساس، ایران از شرکت‌های چینی دعوت می‌کند تا در قالب سرمایه‌گذاری مشترک در احداث کارخانه‌های فرآوری، پروژه‌های R&D، و مراکز نوآوری معدنی در ایران مشارکت کنند.

سمیعی نژاد تصریح کرد: موضوعاتی مانند بهره‌وری انرژی، کاهش آلایندگی، هوشمندسازی معادن و استفاده از فناوری‌های دیجیتال در اکتشاف و بهره‌برداری از اولویت‌های اصلی همکاری فناورانه هستند.

وی افزود: ایران آمادگی دارد این پروژه‌ها را با ضمانت قانونی، معافیت‌های گمرکی و حمایت‌های مالیاتی برای سرمایه‌گذاران چینی پشتیبانی کند.

سرمایه‌گذاری مشترک و تأمین مالی پروژه‌ها

معاون وزیر صنعت معدن و تجارت همچنین گفت: در حوزه سرمایه‌گذاری، ایران مدل‌های متنوعی برای همکاری با چین طراحی کرده است.

به گفته وی، یکی از مهم‌ترین این مدل‌ها، ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری مشترک ایران و چین با سرمایه اولیه حداقل ۲ میلیارد دلار است که هدف این صندوق، تأمین مالی پروژه‌های اکتشاف، توسعه، بهره‌برداری و فرآوری معدنی در دو کشور است.

رئیس هیات عامل ایمیدرو تاکید کرد: سهم طرف ایرانی ( ایمیدرو) شامل محدوده‌های اکتشافی و پروانه‌های بهره‌برداری از معادن مس، طلا، زغال‌سنگ و سایر ذخایر معدنی خواهد بود و سهم طرف چینی شامل منابع مالی ارزی (یوان، دلار یا یورو) متناسب با نیاز پروژه‌ها است.

تعیین پروژه های اولویت دار

وی ادامه داد: کمیته مشترک سرمایه‌گذاری ایران و چین، پروژه‌های اولویت‌دار را تعیین و منابع صندوق را بر اساس بازده اقتصادی، ملاحظات زیست‌محیطی و ارزش استراتژیک اختصاص می‌دهد.

به گفته وی، بازگشت سرمایه از طریق صادرات محصولات تولیدی یا فروش سهام پروژه‌ها پس از بهره‌برداری انجام می‌شود. افزون بر این، ایران آمادگی دارد از مدل‌های نوین مالی نظیر تهاتر کالا با تجهیزات،Escrow-based Financing و حتی Tokenization پروژه‌های معدنی در چارچوب مقررات ملی بهره گیرد.

وی با در بخش پایانی سخنانش گفت: ایران و چین با برخورداری از منابع عظیم معدنی، نیروی انسانی متخصص، و جایگاه ژئواستراتژیک در دو سوی آسیای بزرگ، می‌توانند فصل تازه‌ای از همکاری‌های برد–برد را در زنجیره جهانی معدن و صنایع معدنی رقم بزنند.

وی افزود: امروز ایران با رویکردی باز، شفاف و مبتنی بر منافع متقابل، از حضور شرکت‌های چینی در تمامی مراحل زنجیره ارزش — از اکتشاف تا صادرات محصول نهایی — استقبال می‌کند.

سمیعی نژاد افزود: ما بر این باوریم که آینده توسعه معدنی آسیا، در گرو اعتماد متقابل، فناوری مشترک و سرمایه‌گذاری پایدار میان کشورهای دوست و هم‌پیمان است.

رییس هیات عامل ایمیدرو اظهار داشت: اجازه دهید این همایش، نقطه آغاز فصل تازه‌ای از این همکاری‌ها باشد.