سونامی رکود در بازار خودرو

باشگاه خبرنگاران جوان –  خودرو، یکی از کالاهایی است که مدتی است با فراز و نشیب‌های متعددی روبروست؛ به طوری‌که در حال حاضر، بازار خودروی ایران در شرایطی به سر می‌برد که کارشناسان، آن را عمدتاً با صفت رکود توصیف می‌کنند و این رکود، صرفاً به معنای کاهش خرید و فروش نیست، بلکه مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و مدیریتی دست به دست هم داده‌اند تا فضایی از نبود قطعیت، بی‌ثباتی و کاهش تقاضا را در این صنعت حیاتی رقم بزنند.

از آن جایی که بازار خودروی کشور در یک چرخه معیوب گرفتار شده است نیازمند اقدامات قاطع و هماهنگ از سوی نهاد‌های مسئول برای خروج از این وضعیت و بازگشت به رونق و ثبات است.

از کاهش قدرت خرید تا کمبود تقاضا؛ زنگ خطر بازار خودرو 

یکی از مشکلات اصلی که بازار خودرو با آن روبروست رکود حاکم و ضعف شدید تقاضاست؛ به طوری‌که مشتریان بسیار کمی برای خرید طیف وسیعی از خودروها وجود دارند و این بدان معناست که عرضه بیش از تقاضاست یا تقاضا به دلیل عوامل دیگر سرکوب شده است.

کاهش قدرت خرید از دیگر مشکلاتی است که بازار خودرو با آن روبروست و به نظر می‌رسد عواملی مانند تورم عمومی، نبود اطمینان به آینده اقتصادی و… باعث شده‌اند تا بسیاری از مصرف‌کنندگان، خرید خودرو را به تعویق بیندازند یا به طور کلی، آن را از سبد خرید خود حذف کنند.

از دیگر دلایل رکود در بازار خودرو می‌توان به نوسانات قیمتی و بی‌ثباتی ناشی از سیاست‌گذاری‌های متناقض اشاره کرد.

با وجود رکود در بازار خودرو، شاهد افزایش نسبی قیمت در خودروهای داخلی هستیم که این افزایش می‌تواند عمدتاً تحت تأثیر عواملی چون؛ افزایش قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید یا تحولات کلان اقتصادی و همچنین، کشمکش‌های قیمتی بین نهادهای مسئول باشد. زیرا به گفته برخی از کارشناسان صنعت خودرو، دعوای قیمتی بین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، شورای رقابت و خودروسازان؛ به ویژه ایران‌خودرو به عنوان سردمدار این موضوع منجر به افزایش مداوم قیمت محصولات شده‌اند و این نبود شفافیت در قیمت‌گذاری و افزایش‌های پی‌درپی، اعتماد مشتریان را خدشه‌دار کرده‌اند و ریسک خرید را بالا برده‌اند. 

آینده بازار خودرو 

بابک وفایی، کارشناس حوزه خودرو درمورد شرایط فعلی بازار خودرو گفت: اگر بخواهیم به طور کلی به بازار خودرو نگاه کنیم همچنان رکود حرف اصلی بازار است؛ هرچند افزایش نسبی قیمت در بعضی از خودرو‌های داخلی و وارداتی وجود دارد و عمدتاً هم، خودرو‌های داخلی تحت تأثیر اتفاق‌های اخیر هستند و خودرو‌های وارداتی نیز، تحت تأثیر جنگ تعرفه‌ای عجیبی بوده‌اند که بین دولت و مجلس وجود دارد.

این کارشناس حوزه خودرو ادامه داد: همچنان رکود در بازار خودرو وجود دارد و مشتری برای خرید خیلی از این خودرو‌ها وجود ندارد و از سوی دیگر، شاهد هستیم که هم شرکت‌های واردکننده و هم خودروسازان به طور پیوسته، طرح‌های فروش جدید با قیمت‌های جدید را معرفی می‌کنند و برای خودرو‌های وارداتی شاهد افزایش قیمت هستیم و به طور مشخص، کسی از تعرفه‌ای که قرار است با آن، خودرو وارد شود اطلاعی ندارد و شرکت‌ها نیز، ریسک را کاهش می‌دهند و با نرخ بالای تعرفه حساب می‌کنند و خودرو‌های داخلی نیز، تحت تأثیر اتفاقاتی هستند که بین سازمان حمایت و شورای رقابت و خودروسازان و همچنان، دعوای قیمتی وجود دارد و سردمدار آن، ایران‌خودروست ولی بقیه شرکت‌ها نیز، در حال افزایش قیمت محصولات خود هستند. اما شاهد کاهش پیوسته خرید و فروش خودرو هستیم و فکر می‌کنم وضعیت بدتر شود.

وفایی گفت: در حال حاضر، در بازار خودرو مثل بازار سکه خیلی حباب وجود ندارد ولی قیمت بعضی از خودرو‌ها کف است و خودروی وارداتی داریم که پایین‌تر از قیمت شرکت عرضه می‌شود.

این کارشناس حوزه خودرو ادامه داد: یکی از مسائلی که وجود دارد این است که ایرانیان خارج از کشور می‌توانند خودرو وارد کنند و تعدادی خودرو در بازار عرضه خواهد شد. ضمن این که واردکننده‌ها حدود ۱۰ هزار دستگاه خودرو در گمرک دارند که اگر آنها هم بیرون بیایند قطعاً در بازار شاهد کاهش قیمت خواهیم بود ولی شرکت‌ها به طور معمول، هیچ وقت مسیر کاهشی را در پیش نمی‌گیرند و در بهترین حالت، قیمت‌ها را به صورت فصلی، ثابت نگه می‌دارند ولی در بازار، احتمال کاهش قیمت وجود دارد.

وفایی افزود: درمورد خودرو‌های داخلی، بحث افزایش عرضه می‌تواند کمک کند و فعلاً در شرکت‌های خودروساز شاهد کاهش تولید هستیم و این موضوع، نویدبخش روز‌های خوبی نیست و اثر آن، چند ماه بعد مشخص می‌شود و متأسفانه، فعلاً وضعیت بازار خودرو مناسب نیست و چشم‌انداز روشنی وجود ندارد. امیدوارم تصمیم‌گیران حوزه خودرو؛ دولت و مجلس و… زودتر به یک تفاهم و اجماع برسند و با اخبار مختلف، بازار خودرو را متلاطم نکنند.